الف) شبکه‌های زهکشی سطحی آب باران پس از رسيدن به زمين تحت تأثير عواملي از جمله جنس خاك و ضريب نفوذ پذيري، توپوگرافي و شيب زمين، دماي هوا، شدت و مدت بارش به سمت منطقه پايين حوزه حركت خواهد كرد. ميزان دبي رواناب سطحي يا كميت آن به عوامل مختلفي بستگي خواهد داشت كه جهت جمع‌آوري و انتقال آن مي‌بايست مدنظر قرار گيرد. آبگرفتگی معابر در شهر‌ها و پس‌زدگی مسیل‌ها و کانال‌های آبهای سطحی و رودخانه‌ها، جملگی به دلیل اشتباه در طراحی یا مبانی غلط آن می‌باشد. خسارات ناشی از رواناب‌های سطحی مانند سیلاب سالانه در کل دنیا، بخش عمده‌ای از بلایای طبیعی را شامل می‌شود. در مدیریت شهری نیز،‌ آبگرفتگی معابر از مشکلات مدیران شهری محسوب می‌شود. معمولا شبکه‌های آب سطحی در دو حوزه برون شهری و درون شهری طراحی و اجرا می‌گردند. جمع‌آوری آبهای سطحی در ایران، گاهی بصورت مختلط با فاضلاب و اغلب بصورت مجزا در شهر‌ها و ...

اجراي طرح‌هاي آبياري، به دليل ضرورت استفاده بهينه از منابع آبي و بهره برداري از آن توسط كشاورزان داراي اهميت ويژهاي بوده و در اولويت‌هاي برنامه‌ريزي اجرايي هر كشور قرار دارد. سهم عمده مصرف آب در جهان در کشاورزی بوده و کاهش مصرف آب در آن با اجرای روش‌های نوین آبیاری، نقش عمده و بسزایی در حفظ منابع آب خواهد داشت. تاسیسات آبیاری شامل مجموعه سازه‌های انحراف آب، آبگیری و شبکه‌های آبیاری می‌باشد. شبکه‌های آبیاری به مجموعه تاسیساتی که برای انتقال و توزیع آب و جمع‌آوری آبهای مازاد آبیاری و رواناب‌ها احداث می‌شود اطلاق می‌گردد. شبکه‌های آبیاری شامل انواع کانال‌های روباز یا روبسته، کانالت‌ها و مجاری کوچک می‌باشد. امروزه جهت افزایش راندمان آبیاری به بخش نهایی آبیاری یعنی مجاری کوچک و نحوه آبیاری توجه ویژه می‌نمایند. انواع آبیاری‌های تحت فشار نظیر آبیاری بارانی و قطره‌ای در این گروه قرار داند. تجیهزات آبیاری بسیار متنوع بوده و آبیاری می‌تواند از یک ...

ایستگاه‌های پمپاژ، قلب تپنده سیستم‌های آب و فاضلاب هستند. این ایستگاه‌ها در گستره بسيار وسيعي از نظر ظرفيت ساخته مي‌شوند. دامنه اين گستره، از پمپ‌هاي كوچك كه پمپاژ آب يك يا چند واحد مسكوني را برعهده دارد تا ايستگاه‌هاي پمپاژ بزرگ جهت انتقال مقادير قابل توجهی از آب یا فاضلاب، تغيير مي‌كند. در طرح اين ايستگاه‌ها رسته‌هاي مختلف مهندسي و گرايش‌هاي گوناگون به كار گرفته مي‌شوند كه از ميان آنها مي‌توان به مهندسين سازه، سيويل و مكانيك، برق، ابزار دقيق، معماري، خاك و پي، هيدروليك و نقشه‌برداري اشاره كرد. این ایستگاه‌ها با توجه به دبی و هد سیال و کیفیت آن‌ها طراحی می‌گردند و در طراحی آنها، مناسب‌ترین گزینه به لحاظ فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی لحاظ می‌گردد.

دفع پساب با توجه به منبع پذیرنده، دارای کیفیت و حتی کمیت خاص می‌باشد. هر پذیرنده شرایط خود را برای میزان و شرایط پساب خواهد داشت. امروزه از دفع پساب بصورت خام در منابعی مانند چاه‌های جذبی، رودها و رودخانه‌ها و دریاها تا استفاده مجدد در آبیاری مزارع یا فضای سبز، استفاده در صنعت یا حتی شرب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از آب پساب به عنوان منبعی ارزشمن خصوصا در مناطق درارای محدودیت شدید منابع آب بیش از پیش مد نظر قرار گرفته است. امروز بحث استفاده از پساب در همه شرایطی که آب استفاده می‌شود مد نظر قرار دارد و کلیه واحدها در شرف ایجاد چرخه بسته آب در سیستم خود هستند. انجام مطالعات استفاده مجدد از پساب، شامل مطالعات جامعی پیرامون کیفیت و کمیت پساب موجود و شرایط مصرف به لحاظ نیازهای کمی و کیفی و روش‌های تامین شرایط مصرف خواهد بود. مطالعه و انتخاب مناسب‌ترین و ...

رهاسازی فاضلاب بصورت غیرتصفیه‌شده در محیط‌زیست باعث آلودگی منابع و محیط شده و می‌تواند باعث صدمات جبران ناپذیر به آن گردد. فاضلاب‌های صنعتی با توجه به دارا بودن آلاینده‌های خاص، این آسیب‌رسانی را افزایش خواهند داد. با اینکه فاضلاب در محیط بخودی خود تصفیه میشود لیکن با افزایش حجم فاضلاب، زمان طبیعی جوابگوی تصفیه کامل فاضلاب‌های انسانی نخواهد بود. لذا بشر در طی سال‌های گذشته به این نتیجه رسیده است که باید با روش‌های گوناگون زمان تصفیه فاضلاب را کاهش داده تا از آسیب به محیط زیست جلوگیری کند. روش‌های بسیار متنوعی برای تصفیه فاضلاب وجود داشته که از روش‌های طبیعی تا روش‌های نوین و پیشرفته گسترده می‌باشد. به لحاظ حجم نیز تصفیه‌خانه‌های فاضلاب از پکیج‌های کوچک خانگی تا تصفیه‌خانه‌های بزرگ شهری و صنعتی وجود دارند که مشاورین با بررسی‌های کمی و کیفی فاضلاب، مناسب‌ترین گزینه را به لحاظ اقتصادی، فنی و زیست‌محیطی پیشنهاد می‌نمایند.

در چرخه آب پس از فرآیند تولید و مصرف آب، جمع‌آوری فاضلاب قرار دارد. فاضلاب انسانی یا صنعتی یکی از منابع آلوده کننده محیط زیست است که اگر بصورت عادی در محیط رها گردد می‌تواند باعث آلودگی محیط زیست از جمله آب، خاک و هوا گردد. از سوی دیگر، محدودیت‌های موجود منابع آب، ضرورت بازچرخانی آب را بصورت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب و استفاده از پساب حاصل دو چندان می‌نماید. روش‌های مختلفی جهت جمع‌آوری فاضلاب وجود دارد که بسته به شرایط توپوگرافی، نوع فاضلاب، نحوه جمع‌آوری و امکانات و تجهیزات در دسترس توسط مشاوران پیشنهاد می‌گردد. لیکن شبکه فاضلاب ثقلی یکی از عمومی‌ترین روش‌های جمع‌آوری فاضلاب است که در بیشتر نقاط دنیا استفاده می‌شود. در موارد ویژه از ایستگاه‌های پمپاژ یا لیفت جهت بالا آوردن فاضلاب و جلوگیری از عمیق شدن شبکه استفاده می‌گردد. همانند شبکه آب، نرم‌افزارهای متنوعی در طراحی شبکه‌های فاضلاب وجود دارد که یکی از مهمترین آنها ...

آب از مخازن ذخیره آب، به سمت شهر‌ها، روستاها و مراکز مصرف توسط خطوط انتقال، هدایت شده و توسط شبکه‌های توزیع به دست مصرف کننده می‌رسد. شبکه‌های توزیع شهری عموما از خطوط اصلی، نیمه‌اصلی و فرعی در اقطار بسیار متنوع تشکیل می‌گردد. مبانی هیدرولیکی در طراحی شبکه‌های توزیع آب از مهمترین مباحث فنی این طر‌ح‌ها می‌باشد. تعادل در فشار و سرعت در شبکه، جنس لوله‌ها، کنترل و دیسپاچینگ آنلاین شبکه و کنترل‌های کیفی در داخل شبکه از مباحث کلی مطرح در این طرح‌ها می‌باشد. نرم‌افزارهای متنوعی در طراحی شبکه‌های توزیع آب استفاده می‌شوند که از مهمترین آنها می‌توان به WaterGems اشاره نمود.

آب پس از تامین و تصفیه، می‌بایست جهت استفاده در مخازنی ذخیره گردد. مخازن به چند منظور در سیستم‌های آبی استفاده می‌شوند. مهمترین آنها مخازن ذخیره‌ای آب می‌باشد که از احجام کوچک برای منازل، شهرک‌های کوچک، شهرک‌های صنعتی و روستاها تا مخازن بسیار بزرگ برای شهر‌های پرجمعیت متغیر می‌باشند. این مخازن عموما بصورت سرپوشیده در حجم‌های چند صد لیتری تا چند هزار مترمکعبی متغیر بوده و بنا به حجم و نوع استفاده در جنس‌های مختلف از پلی‌اتیلن، اف،آر،پی، فلزی، بتنی و . . . ساخته می‌شوند.  طراحی بهینه مخازن ذخیره‌ای روباز مانند مخازن پساب، آب کشاورزی یا صنعتی نیز در این زمره قرار خواهند گرفت. همچنین از مخازن برای تامین فشار بصورت هوایی نیز دراحجام کوچک‌تر استفاده می‌شود. طراحی معماری و سازه‌ای حوضچه‌ها و تانک‌ها زیر در این بخش انجام می‌گیرد. در طراحی مخازن، از تخصص‌های متنوعی از جمله هیدرولیک، سازه، ژئوتکنیک، مکانیکال و الکتریکال استفاده می‌شود.

انتقال آب از منبع تامین تا محل مصرف یا تصفیه‌خانه‌های آب توسط خطوط انتقال انجام می‌گیرد. خطوط انتقال آب خام شامل کانال‌های ثقلی رو باز یا رو بسته یا توسط لوله‌های ثقلی یا تحت فشار انجام می‌پذیرد. ثقلی یا تحت فشار بودن خطوط انتقال بستگی مسقیم به توپوگرافی زمین دارد. باز یا بسته بودن خط انتقال نیز بستگی به شرایط مختلفی از جمله خام یا تصفیه‌ شدن آب، مسائل زیست‌محیطی و بهداشتی آب، احتمال آلوده شدن آب بصورت غیرعمدی یا عمدی و موارد دیگر بستگی دارد. عموما در طراحی خطوط مسائل هیدرولیکی، هزینه‌های مترتب بر ساخت کانال یا انتخاب لوله و مسیر انتقال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در انتقال آب از پایین‌دست به بالادست، اجبارا از ایستگاه‌های پمپاژ استفاده شده و مباحث فنی مرتبط با آن نظیر هزینه‌های ساخت و نگهداری و تجهیزات مربوطه و مسائل فنی از جمله ضربه قوچ، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از تصمیم‌گیری ...

عموما آبهای موجود در طبیعت بخودی خود با انواع آلودگی‌های طبیعی مواجه بوده و اغلب آنها بصورت عادی قابل شرب نمی‌باشند. حتی آبهای چاه و چشمه که جزء آبهای زلال و تمیز محسوب می‌شوند احتمال آلوده شدن با انواع آلاینده‌های زمین‌ساخت مانند سیانید،  آرسنیک یا انسان‌ساخت مانند نیترات یا آلودگی‌های میکروبی غیر قابل رویت را دارا هستند. لذا عموما منابع آب پس از انتخاب و ارزیابی کمی، می‌بایست مورد سنجش کیفی قرار گرفته و با توجه به نوع و میزان آلودگی، در صورت نیاز، تصفیه خاص خود را داشته باشند. اقدامی که متاسفانه مغفول مانده و برای اغلب مصرف‌کنندگان، صرفا یک نسخه ارائه می‌گردد. در صورتیکه گاهی، این نسخه مشترک، نه تنها مشکل را حل نکرده بلکه به مشکلات دیگر نیز دامن خواهد زد. تصفیه‌خانه‌های آب از تصفیه‌خانه‌های بسیار بزرگ شهری و صنعتی که به منظور تصفیه‌ آبهای سطحی جهت حذف کدورت و آلودگی میکروبی ساخته می‌شوند تا پکیج‌های کوچکی که ...

تامین آب ابتدایی‌ترین مرحله مطالعات آب و فاضلاب می‌باشد. با توجه به محدودیت‌ها و تنوع منابع آب در یک محل اعم از: الف) منابع آب سطحی مانند رودخانه‌ها و سدها ب) منابع آب زیرسطحی مانند قنات، چشمه،  چاه‌های نیمه عمیق و عمیق آبرفتی، آبهای کارستیک و . . . ج) آبهای نامتعارف مانند استفاده مجدد از پساب، استحصال آب از هوا، آبهای فسیلی، آبهای ژرف و ... می‌بایست با توجه به کمیت و کیفیت آب در دسترس و کمیت و کیفیت آب مورد نیاز،‌ انواع گزینه‌ها را برای تامین آب را تعیین نموده و سپس مورد مقایسه فنی، اقتصادی و زیست محیطی قرار داد و بهینه‌ترین گزینه را معرفی نمود. همچنین در این مطالعات، روش‌های مختلف آبگیری از منبع مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بحث آبیاری و زهکشی جزئی از چرخه آب است که با توجه به محدودیت‌های منابع آب، بیش از پیش مد نظر کارشناسان و متخصصین بخش آب قرار گرفته است. استفاده بهینه از آب برای کشاورزی و آبیاری فضای سبز در سال‌های اخیر با توسعه روش‌های برتر آبیاری ممکن شده است. از سوی دیگر زهکشی آبهای سطحی و زیرزمینی به منظور استفاده بهینه از منابع آب یا توسعه خدمات شهری، با پیشرفت همراه بوده است. در این گروه دو سرفصل اصلی مد نظر قرار می‌گیرد. . شبکه‌های آبیاری شبکه‌های زهکشی(سطحی و زیرسطحی)